Праблема адсутнасці спецыялізаванага перыёдыка гісторыкаў Беларусі закраналася не адзін раз, упершыню пытанне аб заснаванні ўласнага перыёдыка беларускімі гісторыкамі было пастаўлена ўжо 18 красавіка 1956 г. Гэта адбылося на партыйным сходзе акадэмічнага Інстытута гісторыі АН БССР.

Что случилось в стране в предыдущие годы Собаки? В 1994 году в Беларусь прилетел президент США Билл Клинтон c супругой. Во вреям визита гость встретился с молодежью в Академии наук.

У 1920-я гады ў Маскве вучылася шмат выхадцаў з Беларусі, якія ехалі ў расійскую сталіцу набываць веды, каб потым аддаць іх на карысць Бацькаўшчыне. У склад беларускага зямляцтва ў Маскве ўваходзіла тады больш за тысячу чалавек, сярод іх і Міхась Лойка — будучы вялікі беларускі эканаміст, географ і матэматык родам з вёскі Ярэмічы Карэліцкага раёна. У 1924 годзе Міхась Лойка быў абраны правадзейным членам Інстытута беларускай культуры ў Мінску. У 1931 годзе ў Беларускай АН быў арганізаваны Інстытут эканомікі. Загадчыкам кафедры эканамічнай геаграфіі ў гэтым інстытуце быў прызначаны Міхась Лойка.

Першы том "Тлумачальнага слоўніка беларускай мовы" пад агульнай рэдакцыяй акадэміка АН БССР К. К. Атраховіча (Кандрата Крапівы) выйшаў 40 гадоў таму, у 1977 годзе. Мінчанка Ніна міхайлаўна Лявончык падчас сваёй працы ў Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа Акадэміі навук БССР брала непасрэдны ўдзел у працы над знакавым выданнем. Яе ўспаміны - нібы вяртанне на машыне часу ў маладосць.

13 жніўня 1956 года Якуб Колас напісаў ліст-зварот ў ЦК КПБ, прысвечаны гаротнаму становішчу беларускай мовы, у тым ліку і ў навуковым ужытку ў Акадэміі навук.

Для геолага, акадэмкіа НАН Беларусі Радзіма Гарэцкага гісторыя рэпрэсій — гэта гісторыя сям'і. Бацьку, вучонага і заснавальніка Акадэміі навук, катавалі ў турмах і ганялі па лагерах. Дзядзьку, пісьменніка Максіма Гарэцкага, расстралялі ў 1938-м. Напярэдадні гэтай даты Радзім Гарэцкі распавядае, што падчас рэпрэсій страціла яго сям'я і ўся Беларусь.

В дни празднования одного из юбилеев академической науки Беларуси прозвучали слова о том, что Национальная академия наук Беларуси является "аккумулированным интеллектом нации". Эти слова - не просто удачная метафора, в них схвачена сама суть того феномена, каким национальная академия наук является в любой стране.

Сегодня здание на улице Володарского, 5, у большинства минчан ассоциируется с театром имени М. Горького. Но так было не всегда. За более чем вековую историю постройка несколько раз меняла свой профиль, а также становилась местом действия важных для всей страны событий. В этом здании прошло и учредительное собрание Академии наук БССР.

Очерк члена-корреспондента НАН Беларуси А. Н. Данилова посвящен выдающемуся отечественному ученому Леониду Михайловичу Сущене, который с 1992 по 1997 год возглавлял Национальную академию наук Беларуси. Автор рассказывает о той значительной роли, которую сыграл Л. М. Сущеня в развитии белорусской науки и самой Академии, приводит интересные факты из биографии ученого.

Сярэдзіна 1920-х для інтэлігенцыі БССР стала часам аптымістычных спадзеваў. Развіццё нацыянальнай культуры, навукі, асветы, адносная свабода думак і творчых хістанняў. Газета "Звязда", у якой парцаваў Алесь Карачун, цалкам перайшла на беларускую мову. Але мала хто тады разумеў, што гэта адно зацішша перад бурай. Пачынаючы з лютага 1930 года органамі ОГПУ была арыштаваная вялікая група работнікаў асветы, дзеячаў культуры і прадстаўнікоў Акадэміі навук БССР. Па гэтай справе пайшоў і калега Карачуна Павел Жаўрыд. Алесь Карачун вельмі перажываў арышт свайго таварыша і, хутчэй за ўсё, ужо тады прадчуваў свой незайздросны лес.

45 лет назад, 7 сентября 1972 года, при Белорусском политехническом институте был основан НИИ порошковой металлургии.

Першы том Беларускай Савецкай Энцыклапедыі быў падпісаны ў друк 28 жніўня 1969 года. Паколькі ў гэтым годзе выдавецтву "Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі" споўнілася паўстагоддзя, ёсць нагода ўспомніць хроніку спраў мінулых дзён. У студзені 1967 года была сфарміравана галоўная рэдакцыя Беларускай Савецкай Энцыклапедыі Акадэміі навук БССР на парвах навукова-даследчага інстытута. Уласна, гэтая дата і лічыцца кропкай адліку гісторыі выдавецтва.

Пра што пісала абласная газета ў 1960-я - пачатак 1970-х гадоў? У той час адбываліся значныя працоўныя і спартыўныя перамогі, адзначаліся знамянальныя даты. 17 жніўня 1967 года адбылося ўрачыстае пасяджэнне ў гонар 450-годдзя беларускага кнігадрукавання з удзелам кіраўніцтва Віцебска, прадстаўнікоў Акадэміі навук БССР, Дзяржаўнага камітэта Савета Міністраў БССР па друку, грамадскасці. З дакладам выступіў дырэктар Інстытута літаратуры АН БССР В. Барысенка.

22 жніўня спаўняецца 115 гадоў з дня нараджэння наркама асветы БССР Еўдакіі Уралавай. Гэтую постаць гісторыкі ацэньваюць супярэчліва, але менавіта яна ў цяжкія ваенныя гады здолела зберагчы патэнцыял нашай адукацыі, навукі і культуры, дбала аб аднаўленні ў эвакуацыі дзейнасці БДУ і Акадэміі навук БССР.

Аддзел генеалогіі, геральдыкі і нумізматыкі быў створаны ў 2016 г. у выніку аптымізацыі і рэарганізацыі структуры Інстытута гісторыі НАН Беларусі на базе аддзела спецыяльных гістарычных навук і інфармацыйна-аналітычнай работы. Гісторыя стварэння і працы аддзела яшчэ раз паказвае, што так званыя спецыяльныя гістарычныя навукі пераходзяць ад выканання дапаможных функцый да цалкам самастойнага вывучэння многіх важных праблем гісторыі.

28 чэрвеня спаўняецца 83 гады з дня нараджэння Віталя Антонавіча Талкачова, беларускага вучонага, акадэміка НАН Беларусі. Таксама 60 год таму створаны Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы НАН Беларусі.

В год 500-летия белорусского книгопечатания корреспонденты решили исследовать одну из наиболее интересных страниц нашей литературной истории – что читали бойцы во время войны и как в то время творили поэты и прозаики? Белорусские писатели оказались на разных дорогах отступлений и полях сражений. Янка Купала, например, оказался в Казани, в пригородном Печище над Волгой, а Якуб Колас — в далеком Ташкенте, куда была переведена Академия наук БССР. Наиболее интересными фактами поделилась заведующая отделом письменных и изобразительных источников Белорусского государственного музея истории Великой Отечественной войны Галина Павловская.

Палявыя этнаграфічныя даследванні з 1930-х гг. праводзіліся секцыяй этнаграфіі Інстытута гісторыі АН БССР. Тэматыка палявых працаў прыкметна пашырылася пасля стварэння ў 1957 г. Інстытута мавазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР.

28 лет назад к 60-летию Академии наук в главном корпусе АН БССР открыт музей истории Академии наук Беларуси. Площадь музейной экспозиции составляет 250 м2, а в фондах музея насчитывается около 13 тысяч экспонатов.

Вядомы этнограф, фалькларыст, мемуарыст... Усё гэта пра бацьку класіка беларускай літаратуры Максіма Багдановіча. Адам Ягоравіч Багдановіч нарадзіўся ў сям’і дваровых сялян. Але дзякуючы здольнасцям, талентам і настойлівасці змог атрымаць адукацыю і прафесію. Справай усяго свайго жыцця Адам Ягоравіч называў працу «Мова зямлі. Насельніцтва Верхняга Паволжа, Акі і Камы. Этналагічны нарыс па дадзеных вода-рачной наменклатуры і іншых матэрыялах». Аднак пры жыцці аўтара кніга так і не была апублікавана, хаця здзяйсняліся многія спробы, а праца трапляла на рэцэнзаванне да розных навукоўцаў. На пачатку 1930-х гг. А. Багдановіч дасылаў рукапіс і ў АН БССР.

Пад час перабудовы ў СССР пачалі звяртаць большую ўвагу на гісторыю і культуру. У сувязі з гэтым была створана адпаведная арганізацыя Савецкі фонд культуры. Аддзяленні гэтай арганізацыі ўзніклі і ў саюзных рэспубліках, у тым ліку і ў БССР. У верасні 1989 г. пачаў выхадзіць новы часопіс "Спадчына". Сярод публікацый у яго першых нумарах - матерэрыялы чытанняў, прысвечаных 580-м угодкам Грунвальдскай бітвы, што адбыліся ў Інстытуце гісторыі АН БССР.

110 лет назад родился известный селекционер академик Петр Альсмик, который даже в оккупации сохранил ценные сорта картофеля. О жизни ученого и его наследии рассказывает заместитель директора НПЦ НАН Беларуси по картофелеводству и плодоовощеводству Вадим Маханько.

Год навукі на Беларусі пачаўся з прэс-канферэнцый, круглых сталоў, інтэрв’ю для вядучых СМІ аўтарытэтных беларускіх вучоных. Прэзентаваў Год навукі ў Беларусі Старшыня Прэзідыума НАН Уладзімір Гусакоў. Заўважым, аднак: свае навуковыя пошукі ўраджэнцы Беларусі пачалі весці задоўга да таго, як на тэрыторыі краіны ў 1922 годзе ўзнікла першая беларуская навуковая ўстанова.

В Беларуси с 22 по 25 февраля будет находиться пакистанская сельскохозяйственная делегация во главе с первым заместителем министра национальной продовольственной безопасности и исследований Пакистана Абидом Джаведом. Основным элементом программы пребывания станет проведение третьего заседания белорусско-пакистанской совместной рабочей группы по сельскому хозяйству. Программой визита пакистанской делегации также предусмотрены переговоры с руководством Министерства сельского хозяйства и продовольствия Беларуси, Национальной академии наук, РУП "Научно-практический центр Национальной академии наук Беларуси по механизации сельского хозяйства", ОАО "Минский молочный завод №1" и другие.

У перыяд дзейнасці В. Купрэвіча была закладзеная сучасная структура АН БССР, гэты час называюць часам рэнесансу ў беларускай навуцы - часам Купрэвіча. З дзяцінства лёс не песціў вучонага, але ж з малых гадоў Васіль Феафілавіч імкнуўся да ведаў.

92 года назад открылась библиотека Института белоруской культуры.

Трагічная смерць паэта дагэтуль выклікае шмат пытанняў: было гэта забойства, арганізаванае ў падраздзяленні НКВД, скіраваным на выяўленне антысавецкіх фарміраванняў сярод супрацоўнікаў украінскай, беларускай Акадэмій навук, пісьменнікаў, работнікаў мастацтва, ці няшчасны выпадак?

31 студзеня спаўняецца 125 год з дня нараджэння беларускага паэта, празаіка, лінгвіста Алеся Гурло. Працаваў у тэрміналагічнай камісіі Інбелкульта, у Інстытуце мовы АН Беларусі.

31 студзеня спаўняецца 125 год з дня нараджэння беларускага паэта, празаіка, лінгвіста Алеся Гурло. Працаваў у тэрміналагічнай камісіі Інбелкульта, у Інстытуце мовы БелАН.

24 января 2017 года исполняется 120 лет со дня рождения президента АН БССР Василия Феофиловича Купревича, белорусского ботаника, академика АН БССР, Героя Социалистического Труда. Несмотря на то, что о жизни и деятельности этого человека написана документальная повесть, десятки журнальных и газетных статей, до сих пор многие страницы его жизни остаются малоизвестными.

18 студзеня спаўняецца 135 год з дня нараджэння Іосіфа Лангбарда, архітэктара. Сярод яго буйнейшых работ - галоўны корпус Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

2017-й год начался с удивительных писем-подсказок: читатели газеты предлагают темы для публикаций. Валентина Васильевна Гусева, еще студенткой в 1967-м пришедшая работать в Академию наук БССР, в издательство «Белорусская Советская Энциклопедия», приветствует Год науки, и предлагает подробнее написать об издательстве.

Новый год — семейный праздник. Такой стереотип прочно укоренился еще в советские времена, будучи позаимствованным, видимо, у Рождества, которое тогда, естественно, не отмечалось. Но далеко не все советские люди стремились скоротать новогоднюю ночь в семейном кругу. Как и где встречали Новый год советские люди? Новый год для Беларуси значим и рядом дат. Например, в 1919 году, 1 января, была официально провозглашена Белорусская ССР со столицей в Минске. Ровно через 10 лет открылась Академия наук БССР.

Старейшее в республике научно-исследовательское учреждение биологического профиля недавно отметило 85-летие со дня образования. Институт экспериментальной ботаники имени В. Ф. Купревича был создан в 1931 году для развития биологической науки в целом и подготовки кадров высшей квалификации, рассказывает его нынешний директор Александр Пугачевский.

Его считают прародителем многих направлений науки, которые сейчас оформились в отдельные институты: генетики и микроциталогии, зоологии и т.д. Сейчас сотрудники занимаются подготовкой научных кадров, природоохранными продуктами и разработкой инновационных органических технологий для повышения урожайности. Старейшее научно-исследовательское учреждение Беларуси — Институт экспериментальной ботаники им. В.Ф. Купревича Национальной академии наук отметил 85-летие.

Юбилейные мероприятия, посвященные 85-летию Института экспериментальной ботаники имени В.Ф.Купревича Национальной академии наук Беларуси, состоятся 21 декабря в Минске. Об этом сообщили в пресс-службе НАН. Институт - старейшее в стране научно-исследовательское учреждение биологического профиля и ведущее учреждение, обеспечивающее стратегию государства по проблемам воспроизводства, рационального использования и охраны растительного мира, оценки его ресурсного потенциала и динамики изменений в условиях техногенеза и глобального изменения климата.

Юбилейные мероприятия, посвященные 85-летию института, состоятся 21 декабря в 14.00 по адресу: г. Минск, ул. Академическая, 27 (зал заседаний Института экспериментальной ботаники имени В.Ф. Купревича Национальной академии наук Беларуси, 1-й этаж, к. 141).

Президент Беларуси рассчитывает на начало самого активного диалога между Беларусью и Польшей. Об этом Александр Лукашенко заявил сегодня на встрече с маршалом сената этого государства Станиславом Карчевским. Парламентская делегация Польши прибыла в Минск с визитом накануне вечером. Программой запланированы встречи с руководством белорусского парламента, а также переговоры в Национальной академии наук Беларуси, во время которых стороны подпишут соглашение о научном сотрудничестве. (+видеоматериалы)

13 ноября 1928 года вышло постановление ЦИК и СНК БССР о реорганизации Инбелкульта в Академию наук Белоруссии.

Усевалад Ігнатоўскі, першы прэзідэнт Беларускай акадэміі навук, нарадзіўся 19 красавіка 1881 года. З нагоды 135-годдзя з дня нараджэння навукоўца - артыкул пра яго жыццё і дзейнасць.

95 лет исполняется белгосуниверситету. БГУ оказывал огромное влияние на развитие общества и отечественной высшей школы. Первый ректор профессор Пичета стал инициатором создания Академии наук БССР, а декан факультета общественных наук Игнатовский впоследствии был ее первым президентом.

Адным з сімвалаў дзяржавы, поруч з гербам, сцягам ды гімнам, з'яўляецца нацыянальны ўніверсітэт. У нашай краіне яго ролю цягам дзесяцігоддзяў выконвае Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт. У розны час рэктарамі гэтай ВНУ былі відныя навукоўцы, акадэмікі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.

Высокую роль науки в сопровождении и получении результатов в сельском хозяйстве отметили на Международной конференции "Научно-технический прогресс в сельскохозяйственном производстве. Аграрная наука - сельскохозяйственному производству Сибири, Казахстана, Монголии, Беларуси и Болгарии". О новых разработках и планах развития АПК рассказали гендиректор НПЦ НАН Беларуси по механизации сельского хозяйства Сергей Яковчик и председатель президиума НАН Беларуси Владимир Гусаков.

Чарговы артыкул малой краязнаўчай энцыклапедыі прысвечаны падводнай археалогіі. На Беларусі планавыя падводныя пошукі археалагічных помнікаў пачаліся ў 1979 г. пры ўдзеле спецыялістаў музеяў і Інстытута гісторыі Акадэміі навук.

В 1937 году на Всемирной выставке в Париже среди множества экспонатов были представлены достижения советской архитектуры, и самую высокую оценку —«За архитектурные проекты в Беларуси» получил архитектор Иосиф Лангбард. Его работы, среди которых здание Президиума Национальной академии наук Беларуси и сегодня во многом определяют лицо столицы.

17 сентября исполняется 125 лет со дня рождения Аркадия Смолича. Внес большой вклад в преобразование Инбелкульта в Академию наук, один из авторов ее первого устава.

"Деятельность китайских компаний — хороший пример того, как, используя науку, можно получить хорошие коммерческие результаты. НАН Беларуси готова сотрудничать с китайскими корпорациями в плане коммерциализации научных разработок по самому широкому спектру направлений. В настоящее время НАН Беларуси реализует проекты с китайскими партнерами на общую сумму около 4 млн долларов. Но этого недостаточно. Таких контрактов должно быть больше. Совместная работа позволит поднять уровень научных разработок на более высокий уровень", — отметил первый заместитель Председателя Президиума НАН Беларуси Сергей Чижик в рамках переговоров руководства НАН Беларуси с представителями ведущих корпораций КНР и руководством Китайско-Белорусского индустриального парка «Великий камень».

Белорусские ученые нацелены на более тесное сотрудничество с российскими коллегами. Об этом на пресс-конференции «Новые агропромышленные технологии: вклад белорусских ученых в развитие сельского хозяйства» сообщил главный ученый секретарь НАН Беларуси, член-корреспондент НАН Беларуси Александр Кильчевский

16 сентября в здании администрации Городокского райисполкома состоится уникальный аукцион. Предмет торгов – право на заготовку или закупку виноградной улитки. Как указано в извещении, размещенном на сайте райисполкома, в соответствии с заключением Национальной академии наук Беларуси, промысловый запас виноградной улитки составляет 7 000 килограммов, а предельно допустимый объем изъятия 4 900 килограммов. Стартовая цена продажи – 20 базовых величин.

В проекте «Городские истории» рассказывается о знаковых местах белорусских городов. Что же скрывается за монументальными стенами белорусской Академии наук, и чем интересна история одного из самых эффектных зданий Минска. В годы Великой Отечественной войны здание Академии наук значительно пострадало из-за пожара: научные лаборатории, оборудование, фонды библиотеки были сожжены и разграблены.