Беларусь у асобе НАН Беларусі атрымала статус асацыяванага члена Навуковага камітэта антарктычных даследаванняў (SCAR). Пра гэта паведаміў Аляксей Гайдашоў, намеснік начальніка Рэспубліканскага цэнтра палярных даследаванняў НАН Беларусі – начальнік Беларускай антарктычнай экспедыцыі, які ў цяперашні час прымае ўдзел у пасяджэнні SCAR ў г. Давос (Швейцарыя). “Рады паведаміць, што 25 чэрвеня 2018 года на пасяджэнні SCAR прынята аднагалоснае рашэнне аб узгадненні Рэспубліцы Беларусь у асобе НАН Беларусі статусу асацыяванага члена Навуковага камітэта антарктычных даследаванняў. Шматгадовая камандная праца калектыву НАН Беларусі ў гэтым кірунку атрымала годную ацэнку сусветнай антарктычнай супольнасці і дазволіла нашай краіне значна павысіць свой навуковы статус у шэрагах краін – даследчыкаў Антарктыкі і адкрыць новыя магчымасці ў развіцці міжнароднай навуковай кааперацыі ў Антарктыцы”, – падкрэсліў Аляксей Гайдашоў.

Статус асацыяванага члена SCAR дасць магчымасць вучоным НАН Беларусі ўдзельнічаць у распрацоўцы і вызначэнні прыярытэтаў для міжнародных антарктычных даследаванняў, мець прамы доступ да перадавых вынікаў антарктычных даследаванняў у свеце. SCAR можа дапамагчы вучоным Беларусі ў ажыццяўленні нацыянальнай антарктычнай даследчай праграмы, наладжванні навуковых сувязей, супрацоўніцтва і развіцці партнёрскіх адносін з даследчымі праграмамі і вучонымі з іншых краін. Чакаецца, што SCAR таксама дасць магчымасць Беларусі прадставіць атрыманыя першыя вынікі антарктычных даследаванняў і вызначыць канкрэтныя магчымасці для аказання дапамогі па нарошчванні навукова-тэхнічнага патэнцыялу для паспяховага выканання нацыянальнай антарктычнай праграмы. Для Беларусі будзе своечасовым і вельмі каштоўным атрыманне доступу да магчымасцей, якія прадстаўляюцца SCAR, такім як: стыпендыі для маладых вучоных, навуковыя абмены вучонымі, базы даных і ведаў аб Антарктыцы, распрацаваных вучонымі розных краін, удзел у міжнародных праектах па вывучэнні Антарктыкі. Важным уяўляецца наладжванне з дапамогай SCAR супрацоўніцтва з профільнымі арганізацыямі і навуковымі супольнасцямі з іншых краін, выкананне даследаванняў на антарктычных станцыях і абсталяванні іншых краін.

Рэспубліка Беларусь у асобе сваіх арганізацый і вучоных плануе прымаць актыўны ўдзел у рабоце Навуковых груп, Навуковых даследчых праграм, экспертнай групы і іншых супольнасцей у рамках SCAR. Рэспубліка Беларусь гатова ў рамках наяўных магчымасцей прымаць вучоных і спецыялістаў з іншых краін, а таксама прадастаўляць іншыя наяўныя тэхнічныя і навуковыя рэсурсы для правядзення навуковых даследаванняў па праблемах Антарктыкі. Як вядома, у цяперашні час вядзецца падрыхтоўка пакета дакументаў для падачы заяўкі Рэспублікі Беларусь на атрыманне ў 2019-2020 гг. статусу Кансультатыўнага боку Дагавора аб Антарктыцы. Членства ў SCAR з’яўляецца адным з найважнейшых крытэрыяў адпаведнасці Кансультатыўнаму статусу.

---

* Міжнародны савет навуковых саюзаў (МСНС) быў ініцыятарам і арганізатарам правядзення ў 1957/58 г. Міжнароднага геафізічнага года (МГГ). Для каардынацыі антарктычных даследаванняў пры Камітэце па правядзенні МГГ была створана спецыяльная рабочая група, якая ў лістападзе 1957 г. была ператворана ў Спецыяльны Камітэт па антарктычных даследаваннях. У яго склад былі ўключаны па адным прадстаўніку ад краін, якія вядуць работы па вывучэнні Антарктыкі і прадстаўнікі некаторых міжнародных навуковых саюзаў. Першае пасяджэнне гэтага Камітэта адбылося ў лютым 1958 г. у Гаазе, Нідэрланды. На Пятым пасяджэнні ў кастрычніку 1961 г. (Велінгтон, Новая Зеландыя) было прынята рашэнне аб перайменаванні Камітэта. З гэтага часу ён называецца Навуковы камітэт па вывучэнні Антарктыкі (SCAR). На SCAR ускладзены абавязак установы, садзейнічання і каардынацыі навуковай дзейнасці ў Антарктыцы, з мэтай выпрацоўкі і аналізу навуковых праграм прыпалярнага маштабу і важнасці.