26–27 верасня 2024 г. адбылася Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя «Навука і грамадства ва ўмовах новых выклікаў». Арганізатарам мерапрыемства выступіў ДНУ «Інстытут сацыялогіі НАН Беларусі» пры ўдзеле Навуковага савета па навуказнаўстве Міжнароднай асацыяцыі акадэмій навук (МААН) і Цэнтральнай навуковай бібліятэкі НАН Беларусі імя Якуба Коласа. У працы канферэнцыі прынялі ўдзел вядомыя беларускія і расійскія сацыёлагі, эканамісты і навуказнаўцы і навукоўцы з іншых краін СНД, якія займаюцца даследаваннем праблем развіцця навукі, інавацыйнай сістэмы грамадства і ўдасканалення навуковай палітыкі ў сучасны перыяд.
Гэтая Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя вырашала асноўную задачу — азнаямленне навуковай грамадскасці і зацікаўленых органаў дзяржаўнага кіравання Беларусі, Саюзнай дзяржавы і Савета Міжнароднай асацыяцыі акадэмій навук (МААН) з найважнейшымі вынікамі даследаванняў беларускіх навукоўцаў і даследчыкаў з краін СНД па праблемах павышэння ролі навукі і вышэйшай адукацыі ў забеспячэнні навукова-тэхналагічнай бяспекі дзяржавы. Рэкамендацыі секцый і круглых сталоў канферэнцыі могуць быць выкарыстаны органамі дзяржаўнага кіравання пры распрацоўцы мер, накіраваных на дасягненне новага ўзроўню інтэграцыі ў ланцугу «навука – адукацыя – вытворчасць – грамадства», удасканаленне прынцыпаў і механізмаў кадравай палітыкі ў навуковай сферы, а таксама паскарэнне працэсу стварэння адзінай навукова-адукацыйнай прасторы ў рамках Саюзнай дзяржавы. Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя «Навука і грамадства ва ўмовах новых выклікаў» была арганізавана ў рамках наступных навуковых напрамкаў: - навука і вышэйшая адукацыя ў сістэме нацыянальнай бяспекі; - акадэмічная, універсітэцкая і галіновая навука Рэспублікі Беларусь і перспектывы яе развіцця ў рамках Саюзнай дзяржавы ва ўмовах новых выклікаў і пагроз; - навука – адукацыя – грамадства: новыя формы ўзаемадзеяння і інтэграцыі; - кадравы патэнцыял навукі: праблемы яго захавання і ўзнаўлення ў сучасных умовах; - моладзь у навуцы: праблемы прафесійнага станаўлення маладых навукоўцаў.
У рамках канферэнцыі былі праведзены круглыя сталы:
- «Навуказнаўства і сацыялогія навукі на постсавецкай прасторы: стан і перспектывы развіцця»;
- «Жанчыны ў навуцы: новыя тэндэнцыі прафесійнай самарэалізацыі»;
- «Асаблівасці маніторынгу і аналізу стану культурнай прасторы Рэспублікі Беларусь у сучасных умовах».
Беларусь уваходзіць у лік дзяржаў з высокім узроўнем навукова-тэхнічнага развіцця. У цяперашні час у Беларусі рэалізуецца Праграма ўдасканалення навуковай сферы, а таксама Стратэгія «Навука і тэхналогіі: 2018–2040». У ходзе выканання мерапрыемстваў гэтых праграм праведзена мадэрнізацыя беларускай навукі па ўсіх напрамках яе функцыянавання і сувязяў з нацыянальнай эканомікай, адукацыяй і сацыяльнай сферай грамадства. Аднак сёння ва ўмовах абвастрэння геапалітычнай напружанасці і беспрэцэдэнтнай санкцыйнай палітыкі ЗША і краін ЕС, накіраванай на зніжэнне эканамічнага і навуковага патэнцыялаў Рэспублікі Беларусь, перад нашай дзяржавай стаіць задача забяспечыць параметры навукова-тэхналагічнай бяспекі і ўстойлівасць станоўчай дынамікі развіцця нацыянальнай эканомікі на аснове задзейнічання патэнцыялу айчыннай навукі і інавацыйнай сферы. Для вырашэння гэтай стратэгічнай задачы неабходна забяспечыць пашыранае ўзнаўленне навукова-тэхнічнага патэнцыялу краіны, правесці аптымізацыю кадравага складу беларускай навукі пераважна на аснове прытоку таленавітых маладых навукоўцаў. Пры гэтым важна забяспечыць далейшае нарошчванне інтэграцыі навуковых патэнцыялаў і інтэлектуальных рэсурсаў дзяржаў — членаў Саюзнай дзяржавы Расіі і Беларусі. У гэтых умовах істотна ўзрастае неабходнасць распрацоўкі канцэптуальнай асновы ўдасканалення дзяржаўнай навуковай палітыкі і павышэння яе эфектыўнасці ў кантэксце нацыянальнай бяспекі, а таксама новых формаў узаемадзеяння і інтэграцыі ў сістэме навука – адукацыя – грамадства. Усе гэтыя напрамкі навуковай палітыкі сталі ключавымі ў парадку дня Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі «Навука і грамадства ва ўмовах новых выклікаў».
