15 мая 2025 года на базе НАН Беларусі адбылося пасяджэнне Савета па стратэгічных праектах пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь. У яго рабоце прынялі ўдзел вышэйшыя службовыя асобы, кіраўнікі, спецыялісты дзяржаўных органаў, абласных выканаўчых камітэтаў краіны, профільных арганізацый. На пасяджэнні Савета было разгледжана пытанне аб комплексным развіцці тарфяной галіны.
Адкрываючы пасяджэнне, старшыня Савета па стратэгічных праектах Уладзімір Гусакоў нагадаў прысутным, што 19 красавіка 2024 г. на пасяджэнні Савета разглядалася праблематыка развіцця мінеральна-сыравіннай базы нашай краіны. У тым ліку, – пытанне аб перспектывах развіцця тарфяной галіны і стварэнні імпартазамяшчальных вытворчасцяў на аснове торфу. Выпрацаваны асноўныя падыходы, вызначаны напрамкі на будучыню, якім варта надаць асаблівую ўвагу ў частцы здабычы і выкарыстання торфу. Але пытанне эфектыўнасці тарфяной галіны патрабуе больш глыбокай і ўсебаковай прапрацоўкі. Таму яно вынесена на разгляд Савета.
«Хачу акцэнтаваць увагу: развіццё тарфяной галіны – комплексны напрамак, які патрабуе зацікаўленага ўдзелу органаў дзяржаўнага кіравання і аблвыканкамаў. Калі падысці фармальна, то гэтая галіна знаходзіцца ў падпарадкаванні Мінэнерга, а навуковае забеспячэнне ажыццяўляюць навукоўцы. А пры дзяржаўным падыходзе, на ўзроўні ўсёй краіны, торф – гэта нацыянальнае багацце. Значыць, патрэбен яго ўлік і, галоўнае, – разлік поўнага эканамічнага і спалучаных эфектаў. Напрыклад, здабываючы торф і выкарыстоўваючы яго ў якасці паліва для вытворчасці цэменту, мы забяспечваем работу будаўнічай галіны. Але, адначасова, зольные адходы – гэта нагрузка на навакольнае асяроддзе. Тут таксама праблематыка рэкультывацыі тарфянікаў. Буйное пытанне – змена энергабалансу краіны ў перспектыве. Якое месца торфу ў супастаўленні з вуглевадародамі, атамнай і аднаўляльнай энергетыкай? Таму мы павінны на сістэмнай узважанай аснове адпрацаваць ключавыя аспекты функцыянавання галіны. І прапанаваць прадуманыя рашэнні», – падкрэсліў Уладзімір Гусакоў.
На пасяджэнні Савета па стратэгічных праектах быў разгледжаны цэлы спектр важных пытанняў. Так, з дакладам аб праблемных аспектах і перспектывах развіцця тарфяной галіны і стварэнні імпартазамяшчальных вытворчасцяў выступіла Вольга Пруднікава, намеснік міністра энергетыкі Рэспублікі Беларусь. Па гэтым пытанні далажылі таксама прадстаўнікі ДВА «Белпалівагаз», Віцебскага, Гомельскага, Брэсцкага, Магілёўскага, Мінскага аблвыканкамаў. Аб навуковым забеспячэнні здабычы і перапрацоўкі торфу, развіцці мінеральна-сыравіннай базы, прадуктах з высокай дабаўленай вартасцю на аснове торфу далажыў Сяргей Лысенка, дырэктар Інстытута прыродакарыстання НАН Беларусі. Аб перспектывах прымянення тарфяной сыравіны і прадуктаў на яе аснове ў галінах эканомікі праінфармавалі прадстаўнікі Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання, Міністэрства архітэктуры і будаўніцтва, Міністэрства жыллёва-камунальнай гаспадаркі, Беларускага дзяржаўнага канцэрна па нафце і хіміі. Па стратэгічных праектах аб праблемных аспектах канфіскацыі і прадастаўлення зямельных участкаў для здабычы торфу, а таксама будаўніцтва аб'ектаў, неабходных для перапрацоўкі і захоўвання далажыў старшыня Дзяржаўнага камітэта па маёмасці Віталь Нявера. Былі разгледжаны таксама прыродазберагальныя аспекты функцыянавання тарфяной галіны, уключаючы пытанні рэкультывацыі тарфянікаў, утылізацыі і выкарыстання попелу, прымянення прадуктаў на аснове торфу для паляпшэння экалогіі глебы і вады.
Па выніках работы міністэрствам і ведамствам дадзены даручэнні дапрацаваць прадстаўленыя матэрыялы з акцэнтам на праблемныя пытанні, разгледжаныя на пасяджэнні Савета па стратэгічных праектах, а таксама ў бліжэйшы час прадставіць канкрэтныя прапановы па вырашэнні пастаўленых праблем.
