Нацыянальная акадэмія навук Беларусі

01.03.2018

Вучоныя прапануюць узмацніць кантроль за якасцю прадуктаў харчавання

НАН Беларусі з прыцягненнем спецыялістаў навуковых медыцынскіх арганізацый Міністэрства аховы здароўя рэкамендавана больш шырока выкарыстоўваць метадалогію ацэнкі аналізу рызыкі пры распрацоўцы абагачаных і функцыянальных харчовых прадуктаў. Такое рашэнне прынята на пасяджэнні міжведамаснага каардынацыйнага савета па праблемах харчавання пры НАН Беларусі, якое адбылося 28 лютага 2018 года. У прыватнасці, рэкамендавана ажыццяўляць далейшае развіццё метадалогіі аналізу рызыкі ў частцы ацэнкі патэнцыйна негатыўнага ўздзеяння рэшткавых колькасцей лекавых прэпаратаў для ветэрынарнага прымянення і сродкаў аховы раслін, а таксама рэчываў, якія мігрыруюць з палімернай упакоўкі харчовай прадукцыі, на здароўе насельніцтва рэспублікі. Як было адзначана, аналіз рызыкі забеспячэння бяспекі прадуктаў харчавання з’яўляецца міжнародна прызнаным, сучасным і эфектыўным метадам. Для яго ажыццяўлення ў Рэспубліцы Беларусь сфарміравана неабходная заканадаўчая база, інстытуцыянальная структура, неабходнае метадалагічнае забеспячэнне і кадравы патэнцыял.

На пасяджэнні міжведамаснага каардынацыйнага савета па праблемах харчавання пры НАН Беларусі была разгледжана таксама праблема навуковага абгрунтавання заяўленых уласцівасцей функцыянальных харчовых прадуктаў. Сёння, на жаль, з-за недастатковай рэгламентацыі навуковай экспертызы заяўляемых функцыянальных уласцівасцей харчовых прадуктаў, заяўленыя ўласцівасці многіх харчовых прадуктаў могуць быць выкарыстаны нядобрасумленнымі вытворцамі для павелічэння продажаў нізкаякасных або нават шкодных для здароўя прадуктаў харчавання.

Для абароны ўнутранага харчовага рынку і прасоўвання якаснай харчовай прадукцыі міжведамасным каардынацыйным саветам па праблемах харчавання пры НАН Беларусі рэкамендавана нарматыўна замацаваць неабходнасць навуковага пацвярджэння заяўляемых вытворцамі функцыянальных уласцівасцей харчовых прадуктаў. Асабліва гэта тычыцца тых прадуктаў, якія ўтрымліваюць фізіялагічна функцыянальныя харчовыя інгрэдыенты, якія раней не выкарыстоўваліся на тэрыторыі рэспублікі. У гэтай сувязі НАН Беларусі (РУП “Навукова-практычны цэнтр НАН Беларусі па харчаванні”) сумесна са спецыялістамі Міністэрства аховы здароўя (РУП “Навукова-практычны цэнтр гігіены”) рэкамендавана ініцыяваць распрацоўку адпаведных нарматыўных дакументаў. У іх плануецца прадугледзець дзяржаўную рэгістрацыю харчовых дабавак, араматызатараў, раслінных экстрактаў у якасці смакаводарных рэчываў і сыравінных кампанентаў, прабіятычных мікраарганізмаў, стартавых культур і бактэрыяльных заквасак, тэхналагічных дапаможных сродкаў, у тым ліку ферментных прэпаратаў; нанаматэрыялаў і харчовай прадукцыі, атрыманай з выкарыстаннем нанатэхналогій і асобных відаў функцыянальнай харчовай прадукцыі. У дакументах плануецца замацаваць укараненне ў абарачэнне харчовых дабавак, араматызатараў, тэхналагічных дапаможных сродкаў, тэхналагічных мікраарганізмаў для выкарыстання ў харчовай прамысловасці толькі пасля правядзення эксперыментальных даследаванняў на біялагічных тэст-сістэмах з вывучэннем агульнай таксічнасці, кінетыкі ў арганізме, абмену рэчываў, аддаленых наступстваў на 2-е –3-е пакаленне, клінічных назіранняў на добраахвотніках і наступнага кантролю ў працэсе іх звароту. Прапануецца прадугледзець асаблівасці маркіроўкі харчовых дабавак, араматызатараў, тэхналагічных дапаможных сродкаў, у тым ліку ферментных прэпаратаў, якія вырабляюцца з выкарыстаннем генетычна мадыфікаваных мікраарганізмаў.