Мікалай Міхайлавіч Аляхновіч (н. 02.05.1935, в. Варонічы, Слонімскага р-на, Гродзенскай вобл.), фізік. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1996; чл.-кар. З 1989), доктар фізіка-матэматычных навук (1988), прафесар (1991). Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь (1999).

Навуковыя даследаванні прысвечаны праблемам хімічнай сувязі ў цвёрдых целах, дыфракцыі рэнтгенаўскіх прамянёў у рэальных крышталях, атрымання новых матэрыялаў, у т.л. з выкарыстаннем высокіх ціскаў. Развіў метады эксперыментальнага вызначэння прасторавага размеркавання электроннага зараду і патэнцыялу ў крышталях і вызначэння па ім фізічных уласцівасцей, раскрыў кавалентна-іонны характар хімічнай сувязі ў важнай групе паўправадніковых крышталёў. Развіў рэнтгенаўскі дыфракцыйна-палярызацыйны аналіз рэальных крышталёў. Выявіў і даследаваў з’явы двупраменепраламлення і дэпалярызацыі рэнтгенаўскага выпраменьвання пры дыфракцыі ў дыслакацыйных крышталях, на аснове якіх развіў палярыметрыю рэнтгенаўскага дыяпазону частот. Прапанаваў спосабы монахраматызацыі рэнтгенаўскага сінхратроннага вымярэння з пераўтварэннем палярызацыі. На аснове эфектаў дынамічнага рассейвання рэнтгенаўскіх прамянёў для скажоных монакрышталёў з статыстычным размеркаваннем дэфектаў распрацаваў метады ідэнтыфікацыі тыпу дэфектаў, ацэнкі іх параметраў, а таксама спосабы прэцызійнага вызначэння структурных фактараў і характарыстык дынамікі крышталічнай рашоткі. Пабудаваў дыяграмы стану для аксідных сістэм, атрымаў і даследаваў шэраг новых метастабільных пераўскітных фаз сегнетаэлектрыкаў. Развіў падыход для апісання фазавых пераходаў у крышталях галоідных і аксідных злучэнняў са структурай тыпу пераўскіта на аснове ўліку напружанасці міжатамных сувязей і абумоўленага ёю многаямнага патэнцыялу.

Аўтар больш за 300 публікацый, у т.л. 14 вынаходстваў.

Узнагароджаны медалём.

Асноўныя працы:

1. Интегральные характеристики дифракции рентгеновских лучей в монокристаллах с хаотическим распределением дислокаций // Металлофизика. 1986. Т.8, №1.
2. Dynamical effects of X-ray scattering in Laue geometry for Si crystals with structure defects (совм. с А.Л. Карпеем) // Phys. Stat. Sol. (a). 1984. Vol. 82, No.1.
3. Birefringence and depolarition effects of X-ray scattering in Laue geometry for highly distorted crystals (совм. с А.В. Пушкаревым) // Там же. 1990. Vol. 119, No.1.
4. Длины ненапряженных связей и соответствующие им радиусы катионов в кристаллах со структурой типа перовскита // Кристаллография. 2004. Т.49, №5.
5. Напряженность межатомных связей и многоямный потенциал в кристаллах со структурой типа перовскита // Кристаллография. 2005. Т.50, №3.
6. Relationship between the rotation angles of octahedra and bond-strength energy in crystals with perovskite structure // Crystallography Reports. 2007. Vol.52. No.5.