Нацыянальная акадэмія навук Беларусі

ТРАЯНЧУК Ігар Алегавіч

Ігар Алегавіч Траянчук (н. г. Палтава, Украіна, 27.11.1956 – 15.09.2018), фізік. Член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2004), доктар фізіка-матэматычных навук (1991), прафесар (2003).

Навуковыя працы ў галіне вывучэння магнітных і электратранспартных уласцівасцяў магнітаўпарадкаваных асяроддзяў, распрацоўкі тэхналогіі керамічных матэрыялаў, ферытаў і іх практычнага прымянення. Распрацаваў канцэпцыю арбітальнага фазавага расслаення ў магнітных паўправадніках, раскрыў прыроду магнітных ператварэнняў, якія вядуць да эфекту "каласальнага" магнітасупраціўлення. Усталяваў, што зверхабменныя магнітныя ўзаемадзеяння праз аніёны ў магнітных паўправадніках, значна пераўзыходзяць абменныя ўзаемадзеяння праз носьбіты зарада. Адкрыў шэраг новых фазавых ператварэнняў тыпу метал-дыэлектрык, прырода якіх звязана альбо з электронным упарадкаваннем, альбо са змяненнем спінавога стану магнітных іёнаў. Вывучыў сямейства магнітных паўправаднікоў з вялікай велічынёй магнітарэзістыўнага эфекту. Выявіў міжгранульны магнітарэзістыўныа эфект у аксідах са структурай пераўскіта і пірахлора. З выкарыстаннем тэхнікі высокіх ціскаў атрымаў шэраг метастабільных злучэнняў з незвычайнымі магнітнымі і электрычнымі ўласцівасцямі. Распрацаваў тэхналогію атрымання высокаэрцітыўнага ігольчастага гексаферыта барыю для магнітнай запісу інфармацыі на гнуткіх носьбітах і шэраг высокачашчынных і магнітажорсткіх магнітных матэрыялаў. Распрацаваў метады паніжэння тэмпературы спякання керамічных матэрыялаў, што важна для павышэння іх характарыстык і мініяцюрызацыі прылад.

Аўтар больш за 400 навуковых прац, у т.л. 2 манаграфій.

Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь 2004 г. за работы па даследаванні магнітнай структуры і фізічных уласцівасцяў шматкампанентных сістэм з пераходнымі і рэдказямельнымі элементамі і распрацоўку новых магнітных матэрыялаў, стварэнне і вытворчасць элементаў і прылад электроннай тэхнікі.

Асноўныя працы:

  1. Фазовые превращения в перовскитах La1-xCaxMnO3 // Журнал экспериментальной и теоретической физики. 1992. Т.102. Р.251.
  2. Phase transitions in the Gd0.5Ba0.5CoO3 perovskite // Phys. Rev. Lett. 1998. Т.80. Р. 3380 (in co-aut.).
  3. Magnetic phase transitions in the Nd(Mn0.9Me0.1)O3 (Me=Al, Fe, Cr, Zn) perovskites // J. Magn. Magn. Mater. 2001. Т. 231. Р. 53.
  4. Микроструктура и свойства керамики Ba1-xLaxTiO3 с субмикронным размером зерна // Неорганические материалы. 2014. Т. 50, № 7. С. 801–805. (в соавт.)
  5. Кристаллическая структура и слабый ферромагнетизм мультиферроиков Bi1-xCaxFe1-xMnxO3 // Доклады НАН Беларуси. 2016. Т. 60, №3. С. 57–62. (в соавт.)
  6. Магнитные фазовые превращения в перовскитах La1-xSrNi05Mn05O3 (0 < x < 0,2) // Доклады НАН Беларуси. 2017. Т. 61, №2. С. 25–31. (в соавт.)