Акадэмікі :: ХАТЫЛЁВА Любоў Уладзіміраўна

Любоў Уладзіміраўна Хатылёва (н. 12.03.1928, г. Гомель), генетык. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1980; чл.-кар. з 1972), доктар біялагічных навук (1967), прафесар (1969). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1978). Ганаровы доктар Сібірскага аддзялення РАН (2003).

— Скончыла Беларускую сельскагаспадарчую акадэмію (1948).
— З 1955 г. старшы навуковы супрацоўнік Інстытута біялогіі АН БССР, з 1963 г. – Аддзела генетыкі і цыталогіі АН БССР.
— З 1965 г. старшы навуковы супрацоўнік, намеснік дырэктара, з 1971 па 1994 г. дырэктар Інстытута генетыкі і цыталогіі АН БССР (з 1994 г. ганаровы дырэктар інстытута), адначасова ў 1992-1997 гг. акадэмік-сакратар Аддзялення біялагічных навук АН Беларусі, у 1997-2002 гг. саветнік Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, з 2002 г. загадчык лабараторыі Інстытута генетыкі і цыталогіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. У цяперашні час галоўны навуковы супрацоўнік лабараторыі функцыянальнай генетыкі раслін гэтага інстытута.

Асноўныя працы прысвечаны праблеме гетэрозісу і прымяненню матэматычных метадаў аналізу камбінацыйнай здольнасці бацькоўскіх форм гетэрозісных гібрыдаў. Правяла даследаванні эфекту гетерозісу пры розных тыпах дзеяння генаў і распрацавала метады ацэнкі камбінацыйнай здольнасці сельскагаспадарчых раслін. Ініцыятар генетычных даследаванняў па анеуплаідыі пшаніц і новай збожжавай культуры – трыцікале. Адзін з аўтараў высокапрадуктыўнага сорту трыцікале "Няміга", суаўтар чатырох гібрыдаў тамату і пяці сартоў перцу салодкага.

Аўтар звыш 500 навуковых прац, у т.л. 28 манаграфій, 18 аўтарскіх пасведчанняў на сарты і вынаходствы, 8 патэнтаў.

Дзяржаўная прэмія БССР 1984 г. за цыкл прац "Генетыка гетэрозісу і шляхі яго выкарыстання ў селекцыі раслін". Прэмія НАН Беларусі 1999 г. за цыкл работ "Распрацоўка прынцыпаў і метадаў экалагічнай селекцыі раслін". Прэмія НАН Беларусі і Сібірскага аддзялення РАН імя акадэміка В.А.Капцюга 2007 за серыю работ "Рэарганізацыя ядзернага і цытаплазматычнага геномаў пры стварэнні новых формаў злакаў метадамі біятэхналогіі".

Узнагароджана ордэнамі Леніна (1986), Працоўнага Чырвонага Сцяга (1971), Францыска Скарыны (1998), медалямі.

Асноўныя працы:

Селекция гибридной кукурузы. Мн.: Наука и техника, 1965.
Взаимодействие генотипа и среды: (Методы оценки). Мн.: Наука и техника, 1982 (совм. с Л.А.Тарутиной).
Генотип и среда в селекции растений. Мн.: Наука и техника, 1989 (совм. с А.В.Кильчевским).
Взаимодействие генов при гетерозисе. Мн.: Наука и техника, 1990 (совм. с Л.А.Тарутиной).
Экологическая генетика растений. Мн.: Тэхналогія, 1997 (совм. с А.В.Кильчевским).