Нацыянальная акадэмія навук Беларусі

СЛАБАЖАНІНА Кацярына Іванаўна

Кацярына Іванаўна Слабажаніна (н. 10.03.1945, г.п. Лельчыцы, Гомельскай вобл.), вучоны ў галіне фотабіялогіі і мембраннай біяфізікі. Член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (2000), доктар біялагічных навук (1992), прафесар (2003).

Даследавала ўзаемасувязь фатонікі і структурнай дынамікі бялковых макрамалекул у растворы і ў складзе біялагічных мембран. Правяла параўнальнае вывучэнне адчувальнасці розных параметраў уласнай і зондавай флуарэсцэнцыі да змены структурнага стану бялкоў пры ўздзеянні біялагічна актыўных рэчываў. Устанавіла заканамернасці мадыфікацыі структурна-функцыянальнага стану біялагічных мембран пры дзеянні на іх фізіка-хімічных фактараў рознай прыроды і спецыфічнасці, сувязь паміж структурнымі зменамі мембран эрытрацытаў, метабалічнымі зрухамі і развіццём паталагічных працэсаў у арганізме. Даказала дастасавальнасць флуоресцентных метадаў для выяўлення асаблівасцяў структурнага стану бялкоў у біямембранах пры паталогіі, што з'явілася асновай для шырокага выкарыстання люмінесцэнцыі ў медыка-біялагічных даследаваннях. Распрацавала шэраг экспрэс-метадаў фота дыягностыкі захворванняў.

Аўтар больш за 450 навуковых прац, у тым ліку 5 манаграфіі, 13 аўтарскіх пасведчанняў і патэнтаў.

Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь 1992 г. за цыкл работ "Люмінесцэнцыя бялкоў і яе выкарыстанне ў навуковых даследаваннях і на практыцы".

Асноўныя працы:

  1. Спектральный люминесцентный анализ в медицине. Минск: Наука и техника, 1989 (совм. с Е.А. Черницким).
  2. Окисление мембранных белков и изменение поверхностных свойств эритроцитов (в соавт.) // Биофизика. 1998. Т. 43, вып.3.
  3. Flavonoide treatment of human erythrocytes protects membrane-bound NADH-methemoglobin reductase against oxidative damage (в соавт.) // Current Topics in Biophysics. 2000. Vol. 24(2).
  4. Lead-induced changes in human erythrocytes and lymphocytes // J. Appl. Toxicol. 2005. Vol. 25, N 2 (в соавт.).
  5. 22-NBD-cholesterol as a novel fluorescent substrate for cholesterol-converting oxidoreductases // J. Steroid Biochem. Mol. Biol. 2013. Vol. 134 (в соавт.)
  6. Эриптоз – запрограммированная гибель эритроцитов // Успехи современной биологии. 2014. Т. 134, № 2. С. 149–157. (совм. с Е.И. Белевич, Д.Г. Костиным).
  7. Plasma and mitochondrial membrane perturbation induced by aluminum in human peripheral blood lymphocytes // J. Trace Elem. Med. Biol. 2015. Vol. 31 (в соавт.)
  8. Внутриклеточный цинк: роль в Н2О2-индуцированном окислительном стрессе в эритроцитах человека // Биофизика. 2016. Т. 61, вып. 6 (в соавт.).
  9. Активность флиппазы в эритроцитах человека при изменении структурного состояния белков цитоскелета // Новости медико-биологических наук. 2016. Т. 13, №1. (совм. с Е.И. Белевич, Д.Г. Костиным).
  10. Сравнительное исследование изменений структурно-функционального состояния мембран эритроцитов при воздействии амилоидов in vitro и у пациентов с сахарным диабетом II типа (в соавт.) // Новости медико-биологических наук. 2017. Т. 15, №1. С. 20–24.