Нацыянальная акадэмія навук Беларусі

АХРЭМ Апанас Андрэевіч

Афанасій Андрэевіч Ахрэм(01.02.1913, в. Урэчча, Вілейскага р-на, Мінскай вобл. – 05.03.2010), хімік-біяарганік. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1970), доктар хімічных навук (1960), прафесар (1970). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1983). Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны.

Асноўныя працы па арганічнай і біяарганічнай хіміі, стэрыахіміі прыродных злучэнняў, галоўным чынам стэроідаў, бялкоў, пептыдаў, нуклеатыдаў. Адкрыў рэакцыю гетэраанеліравання, якая мае важнае значэнне ў поўным сінтэзе алкалоідаў, рэакцыю хлорангідрыда ацэтыльсаліцылавай кіслаты з цукрамі, нуклеазідамі і нуклеатыдаў, стэрыаспецыфічную аніонатропную перагрупоўку ацэтатаў гліцыдных аксідаў пазіцыі, метадалагічнай, якая атрымала назву перагрупоўкі Ахрэма. Адкрыў з'яву рухомасці падвойных сувязяў у цыклічных дыенах. Усталяваў новую разнавіднасць электроннай ізамерыі- "мезамерную таутомерыю".

Аўтар больш за 800 навуковых прац, у т.л. 13 манаграфій і 100 вынаходстваў.

Дзяржаўная прэмія БССР 1988 г. за стварэнне навуковых асноў, распрацоўку тэхналогіі, арганізацыю доследнай вытворчасці і ўкараненне ў практыку аховы здароўя радыёдыягнастычных набораў.

Узнагароджаны ордэнамі Леніна (1976), "Знак Пашаны" (1952), Айчыннай вайны I ступені (1945), Айчыннай вайны II ступені (1944, 1985), Чырвонай Зоркі (1943), медалямі.

Асноўныя працы:

  1. Полный синтез стероидов. М.: Наука, 1967 (совм. с Ю.А. Титовым).
  2. Total Steroid Synthesis. New York, Plenum Press, 1970 (with Yu.A.Titov).
  3. Стероиды и микроорганизмы. М.: Наука, 1970 (совм. с Ю.А. Титовым).
  4. Экдизоны - стероидные гормоны насекомых. Мн.: Наука и техника, 1973 (совм. с И.С. Левиной, Ю.А. Титовым).
  5. Экдистероиды: химия и биологическая активность. Мн.: Наука и техника, 1989 (совм. с Н.В. Ковганко).
  6. Стероиды: Экологические функции. Мн.: Наука и техника. 1990 (совм. с Н.В. Ковганко).