Марыя Ціханаўна Чайка (31.12.1929, г. Горкі, Магілёўскай вобл. – 30.09.1997), фізіёлаг, біяхімік раслін. Член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1991). Доктар біялагічных навук (1978), прафесар (1992).

Навуковыя даследаванні ў галіне фізіялогіі і біяхіміі фотасінтэтычным апарата, фундаментальныя работы па фізіялогіі пластыднага апарата і біягенезу фотасінтэтычным мембран. Развіты ўяўленні аб сувязі працэсу хлорафілаўтварэння з агульным метабалізмам хларапласту і жыццядзейнасцю раслін. Прымяненне імунахімічных падыходаў у спалучэнні з метадамі бялковай хіміі дазволіла эксперыментальна паказаць, што пры фарміраванні на святла асноўных пігмент-бялковых комплексаў фотасістэм фотасінтэзу выкарыстоўваюцца бялкі, сінтэзаваныя ў цемры. Вывучаны асаблівасці лакалізацыі ключавой ферментнай сістэмы, якая ажыццяўляе фотааднаўленне протахлорафіліда. Даследавана роля адаптацыйнага патэнцыялу фотасінтэтычнага апарата ва ўмовах стрэсу ў набору генатыпаў хлебных травы на розных узроўнях арганізацыі ў забеспячэнні высокай прадуктыўнасці і ўстойлівасці раслін. Распрацаваны метадычныя прыёмы, якія выкарыстоўваюцца ў селекцыі і пры стварэнні экалагічна бяспечных тэхналогій, у прыватнасці інкрустацыі насення найважнейшых збожжавых культур, што вырошчваюцца ў Беларусі.

Аўтар больш за 100 навуковых прац, у т.л. 3 манаграфій, 3 вынаходстваў.

Асноўныя працы:

1. Фоторегуляция биосинтеза хлорофилла в процессе развития хлоропластов (совм. с Г.Е.Савченко) // Фоторегуляция метаболизма и морфогенеза растений. М., 1975.
2. Биосинтез хлорофилла в процессе развития пластид. Мн.: Наука и техника, 1981 (совм. с Г.Е. Савченко).
3. Фотосинтетический аппарат и селекция тритикале. Мн.: Навука i тэхнiка, 1991 (в соавт).
4. Биосинтез хлорофилла и биогенез фотосинтетического аппарата. Мн., 1996.