Нацыянальная акадэмія навук Беларусі

КАВАЛЕНКА Віктар Антонавіч

Віктар Антановіч Каваленка (21.07.1929, в. Сакаўшчына, Валожынскага р-на, Мінскай вобл. – 17.08.2001), літаратуразнаўца, празаік. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1994; чл.-кар. з 1984). Доктар філалагічных навук (1978). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1981).

Друкаваўся з 1952 г. Даследаванні ў галіне беларускага літаратуразнаўства і крытыкі. Яго працы, прысвечаныя творчасці З. Бядулі, Я. Коласа, І. Шамякіна, літаратурнаму працэсу 19 ст. – пачатку 20 ст. адрозніваюцца канцэптуальнасцю, навізной пастаноўкі праблем, актуальнасцю, шматграннасцю навуковых рашэнняў, глыбінёй і гістарызмам даследаванняў. Даследаваў працэс ускораннасці ў развіцці беларускай літаратуры, роля ў ёй нацыянальна-самабытных вытокаў і ўплывы суседніх літаратур. Як крытыку яму ўласцівыя ўвага да праблем духоўнасці літаратуры, яе праўдзівасці, грамадскай актыўнасці, гуманізму. Аўтар рамана "Падвышанае неба" (1975).

Аўтар больш за 200 навуковых прац, зборнікаў літаратурна-крытычных артыкулаў, у тым ліку 11 манаграфій.

Дзяржаўная прэмія БССР імя Якуба Коласа 1980 г. за ўдзел у стварэнні 2-томнай "Гісторыі беларускай дакастрычніцкай літаратуры" і "Гісторыі беларускай савецкай літаратуры" (1977).

Узнагароджаны медалём.

Асноўныя працы:

  1. Шляхi развiцця беларускай савецкай прозы. Мн.: Навука і тэхніка, 1972 (в соавт.).
  2. Вытокi. Уплывы. Паскоранасць. Мн.: Навука і тэхніка, 1975.
  3. Праблемы сучаснай беларускай крытыкi. Мн.: Навука і тэхніка, 1977.
  4. Мiфа-паэтычныя матывы ў беларускай лiтаратуры. Мн.: Навука і тэхніка, 1981.
  5. Общность судеб и сердец. Мн.: Наука и техника, 1985.
  6. Поклiч жыцця: Літ. крытыка. Мн.: Мастацкая літаратура, 1987.
  7. Велiч праўды: Выбранае. Мн.: Мастацкая літаратура, 1989.