Нацыянальная акадэмія навук Беларусі

ПАДЛУЖНЫ Аляксандр Іосіфавіч

Аляксандр Іосіфавіч Падлужны (16.08.1935, в. Залессе, Мсціслаўскага р-на, Магілёўскай вобл. – 21.11.2005), мовазнаўца. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1994; чл.-кар. з 1989). Доктар філалагічных навук (1982), прафесар (1989). Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь (1999).

Навуковыя працы па сучаснай беларускай мове і культуры маўлення. Даследаванні прысвечаны вывучэнню гукавой сістэмы беларускай мовы, у тым ліку эксперыментальна-фанетычнай. Ім створана лабараторыя эксперыментальнай фанетыкі, дзе праведзены даследаванні адукацыі гукаў беларускай мовы, іх акустычнага узнікнення і ўспрымання, вывучана фаналагічная сістэма беларускай літаратурнай мовы, што з'явілася асновай распрацоўкі пытанняў правапісу і арфаэпіі, якія знайшлі адлюстраванне ў "Слоўніку беларускай мовы" (1987). Значнае месца займаюць працы па сацыялінгвістыцы, моўнай палітыцы ў суверэннай Беларусі. Апублікаваў працы "Беларуская мова для размаўляючых па-руску" (1990) і "Падручнік беларускай мовы для самаадукацыі" (1994). Суаўтар прац "Гукі беларускай мовы" (1973), "Беларуская мова для небеларусаў" (1973, 2 выд. 1978), "Беларуская граматыка" (ч. 1, 1985) і інш. Член Міжнароднай камісіі агульнаславянскага лінгвістычнага атласа пры Міжнародным камітэце славістаў, кіраўнік Нацыянальнай камісіі і адзін з аўтараў гэтага міжнароднага праекта.

Апублікаваў больш за 120 навуковых прац, у тым ліку 14 манаграфій.

Прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі 1995 г.

Узнагароджаны ордэнам "Знак Пашаны" (1986).

Асноўныя працы:

  1. Фаналагiчная сiстэма беларускай лiтаратурнай мовы. Мн., 1969.
  2. Нарыс акустычнай фанетыкi беларускай мовы. Мн., 1977.
  3. Фанетыка беларускай лiтаратурнай мовы. Мн., 1989 (в соавт.).