Нацыянальная акадэмія навук Беларусі

ВЫСОЦКІ Міхаіл Сцяпанавіч

Міхаіл Сцяпанавіч Высоцкі (10.02.1928, в. Семежава, Капыльскага р-на, Мінскай вобл. – 25.02.2013), навуковец і канструктар у галіне машынабудавання, грамадскі дзеяч. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1989; чл.-кар. з 1984), доктар тэхнічных навук (1976), прафесар (1978). Герой Беларусі (2006). Заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі БССР (1975), Заслужаны работнік прамысловасці СССР (1991).

Пад яго кіраўніцтвам і пры яго асабістым удзеле створаны першыя беларускія аўтамабілі з мінскай маркай. Больш за паўстагоддзя ўзначальваў ў рэспубліцы распрацоўкі прагрэсіўнай аўтамабільнай тэхнікі. Распрацаваныя пры яго асабістым удзеле канструкцыі прычэпаў і паўпрычэпаў у сярэдзіне 1950-х гадоў з шэрагам унікальных навін (тарсіённая падвеска, герметычныя тармазы і апараты да іх) былі выкарыстаныя як шасі для мантажу перасоўных электрастанцый і сістэм кіравання для запуску першага штучнага спадарожніка Зямлі. За гэты час пад яго кіраўніцтвам створана шэсць пакаленняў аўтамабільнай тэхнікі грузападымальнасцю ад 8 да 240 тон (больш за 300 мадэляў), большасць якіх серыйна выпускаюцца аўтамабільнымі заводамі, модульная канструкцыя аўтацягніка МАЗ-2000, запатэнтаванага ў пяці вядучых краінах і які не мае аналагаў у сусветным аўтамабілебудаванні. Адзін з ініцыятараў арганізацыі ў рэспубліцы ўласнай буйнамаштабнай вытворчасці першых мадэляў аўтобусаў Мінскага аўтазавода. Навуковыя даследаванні ў галіне тэорыі і канструявання мабільных машын. Распрацаваны метадалогія сінтэзу аптымальных маса-геаметрычных параметраў, аптымізацыі магутнасці, цягава-хуткасных уласцівасцяў і паліўнай эканамічнасці вялікагрузных магістральных аўтацягнікоў на аснове імітацыйнага мадэлявання іх руху з улікам характарыстык тыпавых дарожных умоў, канцэпцыя стварэння і метадалогія даследавання перспектыўных мабільных транспартных машын на аснове сістэмнага падыходу.

Аўтар больш за 450 навуковых прац, у т.л. 19 манаграфій, 145 аўтарскіх пасведчанняў і патэнтаў.

Дзяржаўная прэмія СССР 1970 г. за стварэнне канструкцыі ўніфікаванага сямейства высокапрадукцыйных вялікагрузных аўтамабіляў, аўтацягнікоў і аўтасамаскідаў. Дзяржаўная прэмія БССР 1986 г. за распрацоўку і ўкараненне гнуткай аўтаматызаванай сістэмы паскораных выпрабаванняў машын, якія выпускаюцца.

Узнагароджаны ордэнамі Леніна (1974), Працоўнага Чырвонага Сцяга (1968), Айчыны III ступені (1998), Айчыны II ступені (2004).

Асноўныя працы:

  1. Основы проектирования автомобилей и автопоездов большой грузоподъемности. Мн.: Наука и техника, 1980.
  2. Грузовые автомобили: Проектирование и основы конструирования. 2 изд. М.: Машиностроение, 1995 (совм. с Л.Х.Гилелесом, С.Г.Херсонским).
  3. Мобильные транспортные машины. Мн.: Беларуская навука, 1998 (совм. с В.В.Ванцевичем, Л.Х.Гилелесом).
  4. Аэродинамика колесного транспорта. Мн.: НИРУП "Белавтотракторостроение", 2001 (совм. с А.Н.Евграфовым).
  5. Активная безопасность автомобиля. Основы теории. Мн.: НИРУП "Белавтотракторостроение", 2002 (в соавт.).
  6. Динамика автомобильных и железнодорожных цистерн. Мн.: НИРУП "Белавтотракторостроение", 2006 (совм. с Ю.М.Плескачевским, А.О.Шимановским).
  7. Основы проектирования модульных магистральных автопоездов. Мн.: Беларуская навука, 2011 (совм. с С.И.Кочетовым, С.В.Харитончиком).