Нацыянальная акадэмія навук Беларусі

СЯРГЕЕЎ Аляксандр Міхайлавіч

Аляксандр Міхайлавіч Сяргееў(н. 02.08.1955, с. Бутурліна, Ніжагародскай вобл., Расія) - фізік. Замежны член НАН Беларусі (2017), акадэмік Расійскай АН (2016; чл.-кар. з 2003), доктар фізіка-матэматычных навук (2000), прафесар.

Навуковыя даследаванні ў галіне фізікі плазмы, фемтасекунднай оптыкі, тэорыі нелінейных хвалевых з'яў, фізікі плазмы і біяфатонікі. Выканаў асноватворныя работы па тэорыі нелінейнага ўзаемадзеяння аптычных палёў зверхкароткай працягласці з рэчывам, прадказаў і вывучыў новыя фізічныя з'явы ў фемтасекунднай оптыцы і фізіцы звышмоцных палёў, стварыў унікальныя крыніцы зверхкароткаімпульснага лазернага выпраменьвання і прадэманстраваў іх новыя прыкладанні. Пад яго кіраўніцтвам у Інстытуце прыкладной фізікі РАН створаны сучасны цэнтр фемтасекунднай оптыкі, які ўключае самы магутны ў Расіі і адзін з найбольш магутных у свеце петаваттны лазерны комплекс на аснове параметрычнага ўзмацнення святла, распрацаваны новыя спосабы прымянення фемтасекунднага выпраменьвання для апрацоўкі матэрыялаў і медыцыны. Аўтар праекта стварэння самага магутнага ў свеце субэксаваттного лазера XCELS, які ўключаны Урадам Расійскай Федэрацыі ў лік 6 праектаў класа «мегасайенс» для рэалізацыі ў бягучым дзесяцігоддзі. Узначальвае міжведамасны калектыў навукоўцаў-фізікаў і медыкаў, якія распрацавалі фізічныя прынцыпы і рэалізавалі ў клінічных умовах метады аптычнай тамаграфіі біятканін, уключаючы аптычную кагерэнтную тамаграфію, аптычную дыфузійную тамаграфію, дыфузійную флуарэсцэнтную тамаграфію, ультрамікраскапію.

Аўтар больш за 350 навуковых прац.

Дзяржаўная прэмія Расійскай Федэрацыі (1999) за працу "Аптычная кагерэнтная тамаграфія. Фізічныя асновы і прыкладанні". Прэмія Урада Расійскай Федэрацыі (2012) за распрацоўку і ўкараненне лазерных комплексаў петаваттной магутнасці на аснове параметрычнага ўзмацнення святла. Прэмія Грубера па касмалогіі (2016) за работы па дэтэктаванні гравітацыйных хваль у рамках міжнароднага праекта LIGO.

Узнагароджаны ордэнам Пашаны (2006). Афіцэр ордэна Акадэмічных пальмаў (2018, Францыя).

Асноўныя працы:

  1. От фемтосекундных к аттосекундным импульсам // Успехи физических наук. 1999. Т. 169, № 1 (в соавт.).
  2. Экспериментальное исследование воздействия субтераваттного фемтосекундного лазерного излучения на прозрачные диэлектрики при аксиконной фокусировке // Там же. 1999. Т. 169, № 1 (в соавт.).
  3. Петаваттные лазеры на основе оптических параметрических усилителей: состояние и перспективы // Там же. 2008. Т. 178, № 9 (в соавт.).
  4. Горизонты петаваттных лазерных комплексов // Там же. 2011. Т. 181, № 1 (в соавт.).